Wat de herfstequinox je leert over loslaten, overtuigingen en balans

Wendy Van de Laar
5 okt
5 minuten om te lezen

De dagen worden korter en de avonden frisser. De zomer heeft zich langzaam terug getrokken en de herfst doet haar intrede. Wat eerst groeide, rijpte en bloeide, komt nu tot rust. De herfst staat symbool voor oogsten en loslaten. Wat buiten zichtbaar is, rijpe vruchten, vallende bladeren, het uitdoven van het licht, speelt zich ook af in ons innerlijk leven.

Een herfstblad valt langzaam naar de grond in een zonovergoten bos. Symbool voor loslaten, verstilling en het ritme van de seizoenen.

De herfstequinox, letterlijk “gelijke nacht”, markeert het moment waarop dag en nacht in evenwicht zijn. Rond 21 september staan licht en donker even sterk. Daarna wint de nacht het langzaam van de dag. De natuur keert naar binnen, en wij worden uitgenodigd dat ook te doen. In oude tradities vierde men dit moment als een van de jaarfeesten: het feest van Mabon, waarin balans, dankbaarheid en loslaten centraal stonden.

De betekenis van de herfstequinox

De herfstequinox staat voor balans tussen licht en donker, tussen actie en rust, tussen geven en ontvangen. Het is het natuurlijke evenwichtspunt in het jaar waarin de zomer haar energie overdraagt aan de herfst. In ons moderne leven zijn we dat ritme vaak kwijt. We leven lineair, niet cyclisch. We rennen, plannen en presteren door. Maar de herfstequinox nodigt uit tot herijken. Niet om stil te vallen, maar om te voelen: wat draag ik nog mee dat eigenlijk afgerond mag worden?

Mabon, het oogstfeest van balans en dankbaarheid

In de Keltische en Germaanse tradities was de herfstequinox het moment van het Mabon feest. Men haalde de oogst binnen, deelde overvloed en dankte voor wat het land had gegeven. Niet uit angst voor de winter, maar als eerbetoon aan de natuurlijke cyclus. De symboliek van Mabon is eenvoudig maar krachtig: oogst wat rijp is en laat los wat voltooid is. De boom houdt zijn bladeren niet vast. Hij laat los, niet omdat hij verzwakt is, maar omdat hij weet dat het nodig is om te blijven leven. Wij mensen doen dat minder vanzelf. We houden vast aan verantwoordelijkheden, verwachtingen en overtuigingen. Maar loslaten is geen opgeven, het is een daad van vertrouwen.

Het verhaal van Eva, altijd beschikbaar, altijd moe

Eva is 38 jaar, moeder van twee kinderen en teamleider op haar werk. Ze is loyaal, sterk en altijd beschikbaar. Juist dat maakt haar kwetsbaar. Op een avond vroeg haar zoon of ze samen een film konden kijken. Eva was moe, haar lichaam vroeg om rust. Toch zei ze ja, want in haar overtuiging gold: een goede moeder maakt altijd tijd voor haar kind. Ze bleef zitten, pakte chips om wakker te blijven en viel halverwege in slaap. Wat bedoeld was als liefde, voelde leeg, voor haar én voor hem.

Onder dit gedrag zat een overtuiging die ze niet bewust had gekozen: “Wat ik zelf nodig heb, doet er niet toe.” Zolang ze beschikbaar was voor anderen, dacht ze dat ze waardevol was. Maar klopt dat eigenlijk wel?

De overtuiging die alles stuurde

Onder dit gedrag zat een diepere overtuiging: “wat ik zelf nodig heb, doet er niet toe.” Zolang ze beschikbaar was voor anderen, dacht ze dat ze waardevol was.

Maar klopt dat eigenlijk wel?

De logische niveaus van Robert Dilts

Om dit patroon zichtbaar te maken, gebruikte ik samen met Eva de logische niveaus van NLP, ontwikkeld door Robert Dilts. Dit model laat zien hoe je keuzes en gedrag verbonden zijn met diepere lagen in jezelf.

En zo kwamen we er stap voor stap achter wat er gebeurde:

Omgeving – Het leek zo onschuldig: thuis, op de bank, samen een film. Van buiten zag niemand dat er iets wrong.
Gedrag – Eva zei ja terwijl ze nee voelde. Ze negeerde haar moeheid en hield zichzelf wakker met chips.
Vaardigheden – Ze wéét hoe ze goed voor zichzelf kan zorgen: eerder stoppen, op tijd naar bed, beter plannen. Maar ze paste het niet toe.
Overtuigingen – “Als ik nee zeg, stel ik mijn zoon teleur. Dan ben ik geen goede moeder.”
Identiteit – Ze zag zichzelf als iemand die pas waardevol is als ze altijd beschikbaar is.
Zingeving – Liefde betekende in haar diepste laag: jezelf opofferen voor de ander.

Door de lagen van Dilts te volgen, werd duidelijk dat het niet alleen om een filmavond ging. Het ging om een overtuiging die haar hele manier van zorgen bepaalde.

Van loslaten naar hernieuwde balans

Toen Eva haar overtuiging losliet dat haar eigen behoeften er niet toe deden, ontstond ruimte. Haar definitie van liefde veranderde. Liefde werd niet langer opoffering, maar eerlijkheid. Vanuit die verandering kon ze haar natuurlijke kwaliteiten weer inzetten: plannen, overleggen en grenzen stellen. Ze keek naar haar agenda en koos momenten die echt bij haar pasten. De sfeer thuis werd lichter. Haar zoon kreeg niet alleen zijn filmavond, maar ook een belangrijk voorbeeld mee: grenzen aangeven is geen afwijzing, het is eerlijkheid. De sfeer thuis veranderde mee. Eva bleef wakker, aanwezig, écht samen.

Haar zoon kreeg niet alleen zijn filmavond, maar ook een voorbeeld mee: grenzen aangeven is geen afwijzing, het is eerlijk zijn.

De psychologie van loslaten tijdens de herfstequinox

Binnen NLP betekent loslaten niet dat iets verdwijnt, maar dat de betekenis van een ervaring verandert. Wat vroeger voelde als een verplichting, wordt een bewuste keuze. Loslaten is geen passieve daad, het is een actieve vorm van herprogrammeren van je innerlijke overtuigingen. Het vraagt bewustwording, verantwoordelijkheid en vertrouwen, precies wat de herfst van ons vraagt. Zoals de bladeren vallen, niet omdat de boom opgeeft, maar omdat hij ruimte maakt voor nieuw leven.

Rituelen en symboliek tijdens de herfstequinox

Rond de herfstequinox hielden de Kelten het Mabon ritueel, vuur maken, brood bakken van de laatste oogst, dank uitspreken en loslaten wat voltooid was. In veel tradities werden persoonlijke voorwerpen of briefjes verbrand of aan de aarde teruggegeven, een symbool van overgave en vernieuwing. Je kunt dat eenvoudig zelf doen. Schrijf één overtuiging op die je niet meer dient. Iets wat je uitput of klein houdt. Lees het hardop, erken het, en laat het los. Scheur het papier, verbrand het of blaas het uit met een diepe adem. Zo maak je zichtbaar wat in jou verandert.

Reflectievragen voor de herfstequinox

De herfst nodigt uit tot eerlijkheid, niet tot grootse plannen maar tot zachte helderheid. Waar zeg jij ja, terwijl je eigenlijk nee voelt? Welke overtuiging houd je vast uit angst om iemand teleur te stellen? Wat zou er gebeuren als je die dit seizoen loslaat? De betekenis van de herfstequinox zit niet in het moment zelf, maar in wat jij ermee doet. Balans is geen toestand, het is een voortdurende beweging.

Welke overtuiging mag jij loslaten?

De herfst is een perfect moment om jezelf deze vragen te stellen: